Dự án nâng cao phúc lợi cho khỉ tại chùa Nhẫm, Hải Dương

23 September 2018

Macaque enclosure, Nham temple, Hai Duong

Nâng cao phúc lợi động vật hoang dã nuôi nhốt là một trong những hoạt động chính của Tổ chức động vật Châu Á và tổ chức đã và đang có các hoạt động hợp tác với nhiều trung tâm cứu hộ động vật hoang dã, vườn thú, trung tâm bảo tồn trên cả nước nhằm giúp nâng cao phúc lợi động vật tại các cơ sở này thông qua tư vấn kỹ thuật về chuyên môn chăm sóc động vật. Dự án nâng cao phúc lợi cho khỉ tại chùa Nhẫm, Hải Dương là một trong số những dự án đó. Tổ chức đã giúp xây dựng hệ thống khu vực chăm sóc mới rộng rãi hơn cho các cá thể khỉ được các sư thầy tại chùa cứu hộ về, với tổng diện tích là 300m2, hoàn thành vào cuối năm 2017.

Cùng với đầu tư, tài trợ về cơ sở hạ tầng, Tổ chức cũng cử các chuyên gia, nhân viên có kinh nghiệm chăm sóc động vật tới hỗ trợ và tập huấn cho những tình nguyện viên phụ trách chăm sóc động vật tại chùa. Và kể từ tháng 9 năm 2018, Trợ lý phúc lợi đông vật của Tổ chức đã có mặt tại chùa Nhẫm làm việc cùng những nhân viên chăm sóc khỉ ở đây để giúp cải thiện chế độ chăm sóc cho khỉ.

Hiện tại, nơi đây đang chăm sóc 15 cá thể khỉ, thuộc 4 loài khỉ khác nhau, được sư trụ trì Thích Diệu Mơ cứu từ các nhà hàng (giết thịt), hay được các cá nhân, tổ chức hiến tặng.

Những hỗ trợ chính mà cán bộ của Tổ chức Động vật Châu Á đang thực hiện tại chùa Nhẫm bao gồm:
• Xây dựng quy trình chăm sóc động vật;
• Hướng dẫn cách nâng cao phúc lợi động vật thông qua việc làm phong phú môi trường cho động vật;
• Quan sát và ghép nhóm khỉ;
• Tư vấn về khẩu phần ăn đa dạng phù hợp với loài cho khỉ;
• Làm việc trực tiếp cùng với nhân viên chăm sóc khỉ, cung cấp hướng dẫn họ nhằm đảm bảo nhất quán với quy trình đã đề ra;
• Cải thiện điều kiện sống cho một số động vật được cứu hộ khác ở chùa như chó, mèo, rùa.

Quy trình chăm sóc động vật
Người chăm sóc khỉ phải hiểu rõ tập tính của khỉ trong điều kiện nuôi nhốt cũng như trong tự nhiên. Khi cho ăn hay dọn dẹp chuồng phải đảm bảo an toàn cho người chăm sóc, đảm bảo việc cho ăn, dọn dẹp chuồng, rửa máng uống nước, làm giàu cho khỉ diễn ra theo lịch cụ thể. Tổ chức Động vật Châu Á đã lên một lịch làm việc liên quan tới quá trình chăm sóc khỉ tại đây. Hàng ngày, cán bộ phúc lợi động vật sẽ làm việc cùng người chăm sóc khỉ cũng như quan sát, hướng dẫn đểnhân viên làm việc một cách hiệu quả hơn.

Macaque pool

Làm giàu
Động vật hoang dã sống trong tự nhiên có nhiều không gian và thời gian để thể hiện hành vi bản năng của chúng. Trong điều kiện nuôi nhốt thì việc tạo cho động vật có cơ hội thể hiện những hành vi bản năng của chúng là một cách để giảm sự căng thẳng, buồn chán ở động vật, như những hoạt động tạo ra và duy trì các kích thích về thể chất và tinh thần này cho động vật được gọi là hoạt động 'làm giàu'.

Để có các hoạt động 'làm giàu' hiệu quả, người chăm sóc phải nắm rõ tập tính, sinh thái, môi trường sống tự nhiên của loài động vật hoang dã họ phụ trách, từ đó có thể thiết kế, xây dựng các đồ chơi tương tác phù hợp cho động vật. Đặc biệt, với khỉ cũng linh trưởng là nhóm loài rất thông minh, hiếu động, có đời sống xã hội thì người chăm sóc càng cần phải để ý, quan sát và học hỏi nhiều để đem lại cho khỉ một cuộc sống tốt nhất.

Integrated macaques

Một số dạng của làm giàu là làm giàu môi trường sống (sử dụng thức ăn, đồ vật kích thích giác quan), làm giàu tinh thần bằng cách hỗ trợ hành vi giao tiếp xã hội ở động vật. Làm giàu môi trường sống có thể sử dụng các cấu trúc leo trèo, đồ chơi trong chuồng, cành cây, lá cây, bể bơi... Làm giàu bằng thức ăn có thể thông qua cách bố trí thức ăn trong không gian sinh sống của khỉ, người chăm sóc có thể giấu thức ăn: đặt trên cao, vùi dưới cỏ hoặc các vị trí phù hợp khác để kích thích sự tìm tòi, di chuyển và hành vi bản năng của khỉ.

Động vật cũng có thể được làm giàu bằng cách kích thích các giác quan như thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác. Người chăm sóc có thể sử dụng những đồ chơi treo có thể di chuyển được, di chuyển vị trí đồ đạc trong chuồng, sự dụng các đồ vật có hình dạng, màu sắc khác nhau là một cách hay để kích thích thị giác của khỉ. Kích thích thính giác được thực hiện với các đồ chơi gây ra tiếng động như xúc xắc, chuông gió. Kích thích khứu giác được thực hiện qua các loại thức ăn có mùi vị mạnh, như mật ong, dầu mè, nước mắm, bơ đậu phộng, dầu hào, tương ớt... để kích thích sự tìm tòi thức ăn của khỉ. Khỉ là loài có đời sống xã hội cao, việc ghép khỉ cũng là một cách giúp tạo điều kiện cho khỉ có cơ hội tương tác với cá thể khỉ khác.

Food preparation

Đa dạng khẩu phần ăn của khỉ
Trong tự nhiên, có khoảng 200 loài động thực vật khỉ có thể ăn được. Với điều kiện tự nhiên ở khu vực chùa Nhẫm, nơi có nhiều cây cối trồng và mọc tự nhiên, hệ thống thực vật trên núi đá vôi, rất nhiều loài trong số đó là thức ăn của khỉ trong tự nhiên. Tổ chức Động vật Châu Á đã giúp người chăm sóc khỉ ở chùa Nhẫm nhận dạng một số loài thực vật mà khỉ có thể ăn được. Những hoạt động này giúp khôi phục bản năng, hành vi của khỉ, giúp nâng cao khả năng hòa nhập, sinh tồn, trong trường hợp chúng có thể được tái thả trở lại tự nhiên sau này.


QUAY LẠI