Annemarie Weegenaar - Một ngày hoạt động của Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam

15 July 2014

Trông nom một trung tâm cứu hộ với nhiều cá thể gấu ngựa và gấu chó là một công việc thú vị và nhiều màu sắc, liên tục suốt bảy ngày một tuần, 365 ngày một năm. Chị Annemarie Weegenaar, Giám đốc Quản lý Gấu và Thú y tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam đã chia sẻ thông tin về một ngày hoạt động điển hình tại Trung tâm dưới góc nhìn của một nhà quản lý theo những ghi nhận từ tháng 4 năm 2014.

Bears foraging 1

Ngày làm việc sáng nay tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam được bắt đầu với cuộc họp vào lúc 8 giờ  giữa quản lý Trung tâm và các trưởng nhóm phụ trách 5 nhà gấu. Các cuộc đối thoại đều dược phiên dịch bởi các phiên dịch viên có trình độ cao của Trung tâm. Hôm này là ngày bắt đầu đợt kiểm tra cân nặng của gấu diễn ra hàng quý tại Trung tâm. Các đội chăm sóc đẩy theo các xe cút kít chứa đầy thức ăn di chuyển tới các nhà gấu. Khẩu phần ăn hàng ngày của gấu rất đa dạng, bao gồm các loại trái cây và rau quả, ngoài ra còn có một lượng nhỏ thức ăn chó. Thêm vào đó, các thức ăn và đồ chơi làm đa dạng hóa môi trường sống cũng được cung cấp bổ sung cho gấu. Chương trình đa dạng hóa môi trường sống được thiết kế hàng tháng (theo lịch bốn tuần) sao cho không có hai ngày nào bị trùng lặp. Các nhân viên trong nhà bếp bắt đầu làm việc từ 7 giờ sáng để đảm bảo mọi việc được chuẩn bị đúng giờ.  

Kiểm tra sức khỏe cho một chú gấu

Khoảng 9 giờ sáng, khi các nhân viên chăm sóc đã sẵn sàng để thả gấu ra các khu bán hoang dã, tôi tới khu nhà gấu cầm theo táo, chuối khô và một hộp sữa chua cho mấy chú gấu hay kén ăn. Chuồng cân được đặt ngay sát buồng gấu. Những con gấu không có lịch kiểm tra cân nặng hôm nay sẽ được thả ra khu bán hoang dã trong khi 10 con gấu còn lại, từng chú một sẽ được di chuyển vào buồng gấu có chuồng cân. Khi cửa mở ra, gấu sẽ di chuyển vào chuồng cân, cá thể gấu nào đứng yên trong khi cân nặng được ghi lại sẽ được thưởng. Khi quá trình này hoàn tất, cân nặng của gấu sẽ được lưu vào cơ sở dữ liệu điện tử của Trung tâm. Chúng tôi quan sát sự thay đổi cân nặng theo mùa của gấu, và do bây giờ đang là mùa đông ở miền bắc Việt Nam nên gấu thường đạt cân nặng cao nhất.

Đúng 9 giờ sáng, bác sĩ thú y và hai y tá của Trung tâm sẽ chuẩn bị kiểm tra sức cho Joey, một trong số những cá thể gấu non tại Trung tâm. Gấu được kiểm tra sức khỏe với hỗ trợ của máy gây mê bằng khí ga hai năm một lần để đảm bảo không bỏ sót bất kì triệu chứng bệnh nào, kể cả những triệu chứng không thể phát hiện ra bằng mắt thường. Trong vòng khoảng 2 tiếng tiếp theo, Joey sẽ được kiểm tra máu, kiểm tra ổ bụng bằng máy siêu âm, kiểm tra răng và mắt. May mắn là, Joey đang ở trong tình trạng sức khỏe tốt và sẽ quay trở lại Nhà Gấu con ngay sau khi thuốc mê hết tác dụng.

Mema lazing

Hôm nay, ông Tuấn Bendixsen, Giám đốc của Tổ chức tại Việt Nam, cũng đang có mặt tại Trung tâm. Ông Tuấn có một cuộc họp với các phòng ban khác nhau tại Trung tâm để trao đổi về một sự kiện sẽ diễn ra ở Trung tâm cuối tuần này. Một nhóm những người ủng hộ sẽ tham gia đạp xe từ Hà Nội tới Vườn Quốc gia Tam Đảo để tuyên truyền về tình trạng khốn khổ của các cá thể gấu trong các trại nuôi gấu lấy mật. Hoạt động này là một sáng kiến tuyệt vời của các nhà hảo tâm,  đồng thời cũng là một dấu hiệu tích cực cho thấy những công dân Việt Nam cũng mong muốn chấm dứt hoạt động nuôi nhốt gấu lấy mật. 

Đến giờ ăn trưa toàn bộ nhân viên tại Trung tâm thay quần áo đồng phục ra và di chuyển về cổng Vườn Quốc gia để ăn trưa ở căng tin. Hầu hết nhân viên của chúng tôi sống ở khu vực lân cận nên họ sẽ về nhà mình để nghỉ trưa.

Đúng 2 giờ chiều, các nhân viên chăm sóc sẽ quay lại Trung tâm và gọi gấu vào nhà gấu. Trong các tháng mùa đông lạnh hơn, một số gấu sẽ ít hoạt động hơn và trở nên biếng ăn. Do đó, gấu sẽ phản ứng chậm chạp hơn mọi khi, tuy vậy chúng vẫn vào trong nhà gấu chỉ vài phút sau khi chuông kêu. Sau đó công nhân gấu sẽ ra các khu bán hoang dã để rải thức ăn và chuẩn bị đồ làm đa dạng hóa môi trường sống cho gấu. Các nhân viên sẽ rải và giấu thức ăn khắp nơi trong khu bán hoang dã để kích thích bản năng kiếm ăn của gấu. Một nhân viên thành thạo sẽ trèo lên khung tập leo trèo để sửa lại đoạn dây thừng nối ống tre đồ chơi đã bị gấu nhai đứt. Đội làm vườn sẽ cắt tỉa thảm cỏ bên dưới hàng rào điện. Mùa này, thời tiết đã ấm hơn nên cỏ cũng bắt đầu mọc nhanh.

setting up enclosures 1

Một đặc quyền khi làm việc với gấu là được ngắm chúng chạy ào ra khu bán hoang dã và tìm kiếm các món ăn ngon lành khi chuông kêu. Luca đang cố lấy được miếng lê trong quả bóng chứa đồ ăn; chú gấu có vẻ thận trọng với đồ vật màu trắng này sau khi xoay đi xoay lại nó nhiều vòng, cuối cùng Luca nhận ra là mình không thể lôi miếng lê ra nên đành bỏ cuộc. Chân Luca khá ngắn nên thường tìm kiếm thức ăn ở gần mặt đất. Chỉ một lúc sau đó, Taurus đã phát hiện ra miếng lê giấu trong quả bóng và lôi nó ra một cách dễ dàng. Sau khi ăn uống no nê, gấu có rất nhiều thời gian để vui chơi. Lotus thích thú vật lộn với Gus và Chocolate. Dọc bên cạnh, Murko đang chơi đùa cùng Mema. Được ngắm nhìn những chú gấu từng trải qua quãng đời bị tra tấn dã man chơi đùa một cách vô tư là một trải nghiệm tuyệt vời (bản năng chơi đùa là biểu hiện tích cực của đời sống khỏe mạnh ở động vật có vú, bản năng này có xu hướng biến mất trong điều kiện sống tồi tệ). Hầu hết các cá thể gấu được cứu hộ đã bị nuôi nhốt trong các trại gấu nhiều năm, chịu đựng vô số lần trích hút mật đau đớn. Chúng bị nhốt trong các chuồng cũi bằng sắt với môi trường sống tồi tàn và buồn chán. Khẩu phần ăn uống nghèo nàn; thường xuyên chỉ ăn cháo cám và có thể thêm ít rau. Điều kiện sống này để lại những vết sẹo lớn, cả về sức khỏe và tâm lý đối với gấu. Nhưng một khi gấu được cứu hộ về Trung tâm, chúng nhận được mọi chăm sóc y tế cần thiết để đảm bảo quá trình phục hồi được bắt đầu. Gấu sẽ không còn phải chịu đựng những đau đớn và sợ hãi mà chúng từng trải qua trong các trang trại nuôi gấu lấy mật. Sau một thời gian, với chế độ ăn uống cân bằng, cơ hội chơi đùa ở các khu bán hoang dã và tiếp xúc với các cá thể gấu khác, gấu sẽ dần có thể quên đi quá khứ đau đớn và học cách sống như một con gấu đích thực một lần nữa.

Luca

Đúng 3 giờ chiều, một cuộc họp kế hoạch diễn ra, Giám đốc Dự án của Trung tâm cung cấp các thông tin mới nhất liên quan đến việc xây dựng hai nhà gấu đôi. Kế hoạch này là một bước phát triển đầy hứa hẹn của Trung tâm bởi nó cung cấp thêm không gian sống cho các cá thế gấu hiện tại cũng như cho phép chúng tôi cứu hộ thêm các cá thế gấu vẫn còn bị nuôi nhốt trong các trại gấu khắp Việt Nam.

Vào 4:45 giờ chiều, gấu được gọi trở về các nhà gấu lần cuối trong ngày. Hôm nay, gấu được thưởng mía và khoai lang khô vì đã nghe theo tiếng chuống gọi. Vài cá thế gấu cần tiếp nhận chăm sóc y tế hàng ngày do xuất hiện một số vấn đề về sức khỏe và khi tiếp nhận chăm sóc gấu, các nhân viên sẽ cho gấu ăn khẩu phần thức ăn chó lần cuối cùng trong ngày. Thức ăn làm đa dạng hóa môi trường sống cuối cùng của hôm nay là lá chuối, gấu vui vẻ lôi lá về buồng của mình, nhiều chú dùng để ăn, nhiều chú chùng để lót võng nằm. Nắng tắt hẳn vào tầm 6 giờ tối, cũng là lúc hầu hết gấu sẽ ngủ cả đêm cho tới khi các đội chăm sóc quay lại vào 8 giờ sáng hôm sau.

Tất cả các phòng ban tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam đều làm việc tận tụy và chăm chỉ để đảm bảo chăm sóc được tốt nhất cho các cá thể gấu được cứu hộ. Cùng với sự hỗ trợ không ngừng của họ, chúng tôi đang đến gần hơn tới mục tiêu chấm dứt hoạt động của các trang trại nuôi nhốt gấu lấy mật trên toàn Việt Nam.


BACK